منابع مکتوب طب ایرانی حاوی فرمولاسیون های طبیعی متعددی است که می توانند به شکل کارآمدی به عنوان درمان مکمل یا جایگزین در بیماری های مختلف، به ویژه بیماری های مزمن استفاده شوند. با این حال، بسیاری از داروهای مطرح شده در این منابع و نیز شیوه تجویز آنها، به دلیل محدودیت هایی که در زمان قدیم برای ساخت و نگهداری داروها وجود داشت، به شیوه ای طراحی شدند که مصرف آنها برای بیمار دشوار بوده، فاقد پایداری و عمر قفسه ای مناسب هستند. بنابراین ضرورت دارد که گروهی از متخصصین به اصلاح فرمولاسیون این داروها بپردازند.

داروسازي سنتي داراي قدمت بسيار طولاني است که در دانشگاه جندي شاپور به عنوان يک رشته مستقل تعريف شد. رشته تخصصی داروسازي سنتي از ابتدای شکل گیری دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکي تهران در سال 1386 تأسيس و از همان زمان پذيرش دانشجو براي دوره هاي دستیاری داروسازي سنتي اجرا شد. در حال حاضر در اين دپارتمان اعضاي هيأت علمي اولیه و ثانویه، کارشناسان فنی و دانشجويان دستیاری در آزمايشگاهی مجهز مشغول فعاليت هستند. بسياري از پژوهش هاي طب ایرانی به طور مستقل يا در همکاري با بخش هاي ديگر به خصوص گروه طب ایرانی اجرا می شود. داروهاي سنتي توسط اعضاي متخصص اين دپارتمان توليد و توسط پزشکان در کلينيک های دانشکده تجويز مي شوند.

مدیرگروه آموزشی داروسازی سنتی:

دکتر سیده نرگس ساداتی لمردی

دکترای تخصصی داروسازی سنتی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

استادیار گروه آموزشی داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران

در حال حاضر هدف اصلی متخصصین داروسازی سنتی استخراج نسخ دارویی از منابع طب ایرانی، بررسی و فراهم کردن شواهد لازم درباره ایمنی و اثربخشی آنها، و نیز اصلاح فرمولاسیون این داروها است به شیوه ای که یک شکل دارویی قابل قبول متناسب با استانداردهای داروسازی نوین، با پایداری فیزیکوشیمیایی و میکروبی مناسب، و قابلیت استفاده آسان برای بیمار طراحی و به بازار دارویی و مکمل کشور معرفی شود.

گسترش و توسعه صنعت گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی نقش بسزایی در اشتغال زایی، رشد اقتصادی و کاهش فشارهای ناشی از تحریم ها در حوزه دارو و درمان دارد. ایران از نظر غنای گیاهی و تنوع زیستی منحصر به فرد است و دارای 11 اقلیم از 13 اقلیم شناخته‌شده جهانی است. با این حال ایران با داشتن 2300 گونه، صرفا یک بازار 550 میلیون دلاری را به خودش اختصاص داده و متأسفانه سهم ایران از این بازار با وجود پتانسیل سرشار کمتر از نیم درصد است! حرکت به سوی صادرات فرآورده های طبیعی و سنتی به عنوان محصولات فراوری شده از گیاهان دارویی به جای خام فروشی این فرآورده ها نقش بسیار تأثیرگذاری در افزایش سهم ایران از بازار تجارت جهانی خواهد داشت که این مهم مستلزم تولید محصولاتی در این حوزه است که از استانداردهای جهانی برخوردار باشند. در واقع داروسازی سنتی دانش ساخت و فرمولاسیون فرآورده های طبیعی با الهام از آموزه های طب ایرانی و در عین حال رعایت تمام اصول و استانداردهای حاکم بر داروسازی نوین است و لذا به عنوان یک رشته تخصصی داروسازی نقش بسزایی در گسترش تولید فرآورده های طبیعی منطبق با استانداردهای جهانی و قابل قبول برای صادرات خواهد داشت.

از سوی دیگر با توجه به اقبال گسترده ایرانیان به استفاده از طب سنتی و گیاهان دارویی و سوء استفاده عده ای از این اقبال تحت عنوان درمانگران طب سنتی و عرضه فرآورده های گیاهی غیراستاندارد در کنار سایر درمان ها به بیماران، جان و سلامت افراد جامعه به شدت توسط این افراد مورد تهدید بوده است و بهترین راه مقابله با این معضل ایجاد جایگزینی مناسب برای ارائه خدمات طب ایرانی در بستری آزموده و مبتنی بر شواهد توسط متخصصان مربوطه و در کنار آن ارائه فرآورده های طبیعی و سنتی استاندارد به عنوان بخش مهمی از درمان های طب ایرانی توسط متخصصین داروسازی سنتی است. همچنین ارائه خدمات مشاوره ای در زمینه این فرآورده ها به پزشکان و بیماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دانش آموختگان داروسازی سنتی از دانش کافی در خصوص ملاحظات مصرف، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و موارد منع مصرف و احتیاطات فرآورده های طبیعی و سنتی برخوردارند و لذا قادرند در این زمینه به پزشکان و بیماران مشاوره اصولی ارائه دهند و در تضمین سلامت بیمارانی که از این دسته فرآورده ها استفاده می نمایند نقش بسزایی داشته باشند.